استفاده از کلمات اختصاری و سرواژه ها از جمله مسائلی است که در هنگام ترجمه مقالات یا استفاده از منابع انگلیسی در تدوین پایان‌نامه و انواع مقالات علمی قطعاً با آن مواجه شده‌اید. بدون داشتن دانش مناسب زبان-شناختی در مورد ویژگی¬های این عبارات، قادر به فهم دقیق آن‌ها نخواهید بود. کلمات اختصاری یا abbreviationها و سرواژه ها یا Acronymها مجموعهء حروفی هستند که معمولاً بدون فاصله در کنار یکدیگر قرار گرفته و در حقیقت خلاص¬ شدهء عبارت‌های رایج هستند.

در طول مقاله پیش‌رو قصد داریم که نکات مهم و کاربردی در استفاده از این عبارات را برای شما تشریح کنیم. با مطالعه موضوعات زیر همراه ما باشید:

انواع کلمات اختصاری و سرواژه ها

نکاتی درباره کاربرد آن‌ها در مقالات علمی

بایدها و نبایدها در چکیده و عنوان مقاله

به‌کارگیری کلمات اختصاری در پایان‌نامه

آنچه که باید درباره انواع کلمات اختصاری و سرواژه ها بدانید!

در ابتدا تلاش می‌کنیم که انواع سرواژه¬ها و کلمات اختصاری را بررسی کرده و سپس به بیان نحوه استفاده از آن‌ها در طول مقالات اشاره ‌کنیم. سرواژه‌ ها در واقع نوعی کلمات اختصاری محسوب می‌شوند و در دسته‌بندی آن قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، دسته¬بندی¬های گوناکونی برای انواع اختصارنویسی در زبان انگلیسی وجود دارد. در این مقاله، تنها به توضیح دو نمونهء بسیار پرکاربرد یعنی سرواژه ها و کلمات اختصاری خواهیم پرداخت.

سرواژه ها یا Acronyms

سرواژه ها عباراتی چند حرفی هستند که شامل حروف ابتدایی چند کلمه می‌شوند. به‌عنوان مثال، کلمه NATO مخفف ‌شده اصطلاح North Atlantic Treaty Organization است که به دلیل استفاده فراوان، مفهوم ذهن‌آشنایی دارد. با این حال، این عبارات به ‌عنوان یک کلمه مستقل شناخته شده و به ‌کار گرفته می‌شود.

نکته قابل توجه هنگام کار با سرواژه ها و سایر کلمات اختصاری، توجه به فراگیر بودن این عبارات است. گاهی از یک عبارت برداشت‌های مختلفی می‌شود. بنابراین، آگاهی از جنبه‌های مختلف مقاله‌ و تسلط بر دانش انگلیسی در فهم صحیح آن‌ها کمک موثری می‌کند.

همچنین، توجه به این مساله ضرورت دارد که بسته به نوع اصطلاحات و کلماتی که به‌صورت سرواژه خلاصه می‌شوند، این سرواژه ها در برخی از شرایط تنها با حروف بزرگ صحیح هستند و در برخی دیگر، به هر دو شکل رایج و درست هستند.

به‌ عنوان مثال، کلمه NATO باید همواره با حروف بزرگ نوشته شود؛ اما کلمه PIN به‌صورت pin نیز صحیح است.

کلمات اختصاری یا Abbreviations

اگرچه کلمات اختصاری نیز در دسته خلاصه‌نویسی‌ها قرار می‌گیرند، تفاوت‌هایی با سرواژه ها دارند. تشخیص این نوع از اختصارات تنها از طریق آگاهی قبلی ممکن است! به ‌عنوان مثال، اگر فردی از قبل نداند که el cetera مخفف and the rest و به معنای «و غیره» است، به احتمال زیاد در جای اشتباهی از آن استفاده خواهد کرد.

در مورد کلمات اختصاری قاعده کاملاً مشخصی وجود ندارد. معمولاً واژه‌ها به‌گونه‌ای انتخاب می‌شوند که مفهوم کلمه را به‌درستی برسانند و با کلمه دیگری تداخل نداشته باشند. همچنین، کلماتی به‌صورت اختصاری در می‌آیند که کاربردهای فراوانی داشته باشند. برای نمونه، واژه Feb. برای February یا Sat. برای Saturday استفاده می‌شود.

کلمات اختصاری ظاهر کوتااهی را در نگارش محتوای انگلیسی فراهم می‌کنند و درست به همان شکل عبارت اصلی تلفظ می‌شوند. کلمه Saturday به هر شکلی که نوشته شود تنها «شنبه» خوانده می‌شود. برخلاف سرواژه ها، در این مورد نیازی به استفاده از حروف بزرگ‌ نیست و تنها کافی است که نخستین حرف با حرف بزرگ‌ نوشته شود.

آنچه در این رابطه برای دانشجویان حائز اهمیت است چگونگی استفاده از این عبارات در مقالات علمی و سایر نوشته¬های علمی است.

کاربرد صحیح کلمات اختصاری در مقالات علمی و متون دانشگاهی

استفاده از سرواژه ها و کلمات اختصاری در انواع نوشته‌های علمی بسیار رایج است؛ اما، به‌کارگیری آن‌ها در مقالات دانشگاهی قوانین خاص خود را دارد. در ادامه، برخی از نکات کاربردی در این زمینه را ارائه می‌کنیم.

تمامی اختصارات را به خواننده معرفی کنید!

همانطور که در طول مقاله به این مساله اشاره کردیم، نمونه‌های مختلفی از خلاصه‌نویسی وجود دارد. خلاصه نویسی‌ها یا بسیار پرکاربرد و مشهور هستند یا ممکن‌‌ است برای خواننده تازگی داشته باشند. برخی کلمات اختصاری همچون "etc." به معنای «و غیره» یا "e.g." و "i.e." به معنای «به‌عنوان مثال» و «یعنی» بسیار متداول بوده و نیازی به توضیح اضافی ندارند.

اما اگر از اصطلاحی جدید استفاده می‌کنید، باید حتماً در نخستین بار آن را معرفی کنید. به‌عنوان مثال، APA برای عموم آشنا نیست و باید در اولین معارفه و در داخل پرانتز آن را به شکل زیر معرفی کنید:

APA (اتحادیه روانشناسی آمریکا)

همچنین، باید تلاش کنید که شکل صحیح املایی عبارات را به‌ کار ببرید و از بروز خطا یا اشتباه در این زمینه جلوگیری کنید. از طرفی اگر در ابتدای یک مقاله علمی از یکی از این کلمات اختصاری و سرواژه ها به همراه توضیح آن استفاده کردید، تا پایان مقاله باید از همان کلمات اختصاری یا سرواژه ها، و نه شکل کامل آن¬ها، استفاده کنید.

به‌کارگیری کلمات اختصاری استاندارد

توجه داشته باشید که تمام سرواژه ها و کلمات اختصاری موجود برای مقاله شما سودمند نیست! تنها از اختصارهایی استفاده کنید که به فهم و خلاصه‌نویسی بیشتر مقاله علمی کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر در علوم فیزیک و شیمی، باید عناصر شیمیایی را به‌صورت اختصار مانند Si، C، Cu استفاده کنید. واحدهای اندازه‌گیری مانند متر (m) یا ثانیه (s) نیز به‌صورت اختصاری و استاندارد به‌کار می‌روند.

در اینجا نیز توجه داشته باشید که نگارش صحیح املایی اهمیت بالایی دارد و از بروز خطا در خوانش متن یا درک آن جلوگیری می‌کند.

توجه به بزرگ یا کوچک بودن حروف

سرواژه ها یا کلمات اختصاری ممکن‌ است کلاً با حروف بزرگ یا کوچک یا ترکیبی از حروف بزرگ یا کوچک نوشته شوند. به‌عنوان مثال، اگر etc. که کلاً با حروف کوچک است را به شکل ETC یا Etc بنویسید، معنای آن از دست می‌رود! در این صورت، کلمه اختصاری کاملاً غلط بوده و ممکن ‌است با عبارات دیگری اشتباه گرفته شود.

از توضیح دوباره کلمات اختصاری بپرهیزید!

وجود یک توضیح کامل درباره هر نمونه از کلمات اختصاری و سرواژه ها برای اولین استفاده از آن‌ها در متن الزامی است. اما همین یک توضیح برای تمام مقاله کفایت می¬کند!

از توضیح اضافی و تکرار مکررات در طول محتوا پرهیز کنید و تلاش کنید که در همان توضیح اولیه، به‌خوبی کلمه اختصاری را تشریح کنید. گاه برخی از کلمات اختصاری مانند لیزر یا رادار به‌اندازه‌ای رایج شده‌اند که ما حتی از اختصاری بودن آن‌ها نیز آگاهی نداریم. برخی سرواژه ها امروزه به‌عنوان یک کلمه کامل و مستقل شناخته می‌شوند و حتی نیازی به همان توضیح ابتدایی نیز ندارند.

آیا استفاده از کلمات اختصاری در چکیده و عنوان مقاله جایز است؟

توصیه بر این است که در طول نگارش چکیده و عنوان مقالات علمی از سرواژه ها و کلمات اختصاری استفاده نشود. در واقع، عنوان و چکیده‌ای ایده‌آل‌ است که مخفف‌های کمتری داشته باشد. اما در‌صورتی که ناگزیر هستید که از کلمات اختصاری و سرواژه ها در چکیده استفاده کنید، توضیح کامل آن الزامی خواهد بود.

در چنین حالتی، در اولین دفعه‌ای که از این کلمات در طول متن و محتوای مقاله استفاده می‌کنید نیز حتماً باید توضیح کامل آن را ارائه کنید.

پایان‌نامه و کلمات اختصاری

عمده نکات گفته‌شده در طول مقاله پیش‌رو باید در نگارش و ویراستاری پایان‌نامه‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد. به‌طور کلی، املای سرواژه ها و کلمات اختصاری اهمیت بسیاری دارد و رعایت حروف کوچک یا بزرگ نیز مهم است. درج توضیح اولیه کامل نیز از ضروریات نگارش صحیح پایان‌نامه است.

علاوه بر این نکات، بهتر است لیستی به نام اختصارات نیز وجود داشته باشد که به تشریح کامل تمام کلمات اختصاری و سرواژه ها بپردازد. این لیست باید به‌ترتیب حروف الفبا بوده و شماره‌گذاری مناسبی داشته باشند.

اگرچه قاعده مشخصی در استفاده از کلمات اختصاری و سرواژه ها در پایان‌نامه وجود ندارد، زمانی‌که یک اختصار در مقاله به‌کار گرفته می‌شود، باید حداقل تا سه بار در سول مقاله یا پایان¬نامه تکرار شود. همچنین، امکان استفاده از عبارات در تمام محتوای پایان‌نامه از جمله اشکال و جداول بلامانع است.

نگاه اجمالی!

کلمات اختصاری و سرواژه ها عبارات مخفف‌شده‌ای هستند که سبب خلاصه‌نویسی، پرهیز از هجو و فهم بهتر مطالب می‌شوند. بااین حال، به‌کارگیری این عبارات در متون مختلف مخصوصاً مقالات علمی و پایان‌نامه‌ها مستلزم رعایت پاره¬ای از نکات است.

به‌عنوان مثال، زمانی‌که از کلمات اختصاری یا سرواژه ها استفاده می‌کنید، باید املای صحیح و تعریف دقیقی از آن‌ها را بیان کنید. استفاده از آن‌ها در قسمت‌هایی نظیر عنوان و چکیده توصیه نمی‌شود، مگر آنکه این کلمات اختصاری کاملاً شناخته‌شده باشند و مخاطب را در فهم مطالب به اشتباه نیندازند.

به‌طورکلی، کلمات اختصاری به خوانندگان یک مقاله علمی کمک می‌کند که با پرهیز از تکرار نامناسب، درک درستی از مطالب ارائه‌شده در طول مقاله داشته باشد. این عبارات بسیار مفید و کاربردی هستند، به‌شرط آن‌که در جایگاه صحیح و به شکلی مناسب به‌کار گرفته شوند.