آمارها نشان می‌دهد که نرخ رد شدن مقالات علمی در مجلات معتبر جهانی که به آن ریجکت مقالات گفته می شود بسیار بالا است. برخی گزارش ها حتی نرخ ریجکت تا 90 درصد را نیز اعلام کرده اند. بنابراین، پژوهشگران و دانشجویان در پی یافتن دلایل ریجکت مقاله علمی بوده و تلاش می کنند که ایرادات فنی و علمی مقالات خود را برطرف سازند. فرآیند ارسال مقاله تا چاپ در ژورنال بسیار زمان‌بر است که خود لزوم آشنایی با دلایل ریجکتی را بیش از پیش آشکار می سازد. در طول مقاله پیش‌رو، قصد داریم که مهم ترین دلایل رد شدن مقالات را مورد بحث قرار دهیم.

با فرآیند انتشار مقاله علمی در مجلات معتبر آشنا شوید!

نکته مهمی که باید هنگام نگارش مقالات علمی بدانید این است که رد شدن پژوهش از طرف مجلات امری طبیعی به حساب می‌آید و باید برای آن آمادگی داشته باشید. برای اجتناب از صرف زمان و هزینه‌ گزاف در این زمینه، بهتر است تا مجلات و ژورنال‌هایی را بیابید که نرخ پذیرش بالاتری دارند و احتمال ریجکت مقاله در آن‌ها کمتر است. پس از ارسال مقاله به این ژورنال ها، تیم‌های داوری مجرب آن ها مقالات را از جنبه‌های مختلفی ارزیابی می کنند. در صورتی‌که هر پژوهش حداقل امتیازات لازم را کسب کرده و در چارچوب‌ ساختاری و محتوایی آن ژورنال قرار داشته باشد، در ردیف پژوهش‌های پذیرفته‌شده قرار می‌گیرد.

در ادامه برخی از مهم‌ترین دلایل ریجکت مقاله علمی را بررسی می‌کنیم.

1. آیا قالب بندی مقاله علمی در انتشار آن تاثیرگذار است؟

دقت داشته باشید که عمده مجلات معتبر دارای قالب‌بندی مخصوص به خود هستند و مقالاتی را مورد پذیرش قرار می‌دهند که از این نظر کاملاً استاندارد باشند. حفظ ساختار اصلی نوشته از نظر نگارشی، فنی و دستورزبان مورد توجه داوران مجلات قرار دارد. جداول، اشکال و آمارها باید علاوه بر صحت، دارای نظم ساختاری بوده و خوانایی بالایی داشته باشند.

همچنین برخورداری از قالب بندی مناسب نیز در جلب نظر تیم داوری اهمیت بالایی دارد. بدیهی است مقالات علمی که فاقد اجزای اصلی همچون چکیده، مقدمه و نتیجه‌گیری باشند مورد توجه کمتری قرار خواهند گرفت. از طرفی، حفظ قوام و کیفیت متن از لحاظ فنی و محتوایی نیز در افزایش ارزشمندی آن تاثیر بسزایی دارد.

سپردن ترجمه و ویرایش مقاله علمی به موسسات ارائه دهنده سرویس ترجمه حرفه‌ای به شما کمک می‌کند که پژوهشی با کمترین خطای فنی، نگارشی و دستورزبان داشته باشید. ناگفته پیداست که چنین ترجمه‌هایی در انتقال درست مفاهیم به مخاطبان نیز سرآمد هستند.

2. قوانین سخت‌گیرانه مجلات برای نقض اصول اخلاقی

مجلات معتبر علمی دستورالعمل‌های ویژه‌ای را جهت حفظ حقوق مادی و معنوی پژوهشگران و اندیشمندان در حوزه علم در نظر می‌گیرند. بر این اساس، به تمامی ادعاهای قانونی مبنی بر عدم رعایت حقوق کپی رایت در این راستا رسیدگی می‌شود.

در صورتی‌که شما از کمک محققان دیگری در طول مقاله علمی بهره برده‌اید، باید اسامی تمامی افراد ذی نفع را در مشخصات مقاله علمی ذکر کنید. پس از ارسال مقاله به ژورنال، گروه داوری در نگاه اول این مساله را در نظر می‌گیرد که مقالات از نظر سرقت ادبی مورد تایید باشند. سپس، به سایر جوانب داوری‌ پرداخته می‌شود. اطمینان حاصل کنید که اسامی تمامی نویسندگان یا شرکت‌کنندگان در این تحقیق را یادداشت کرده باشید.

توجه داشته باشید که هرگونه اقتباس یا اشاره به مفاهیم و اطلاعاتی که در گذشته به نام فرد دیگری ثبت شده‌ است، باید تنها با ذکر منبع در طول مقاله درج شود. رعایت این مسائل جزئی کمک می‌کند تا نرخ پذیرش مقاله علمی خود را بهبود بخشید.

3. از بیان ایده‌های تکراری اجتناب کنید!

نوشته شما زمانی قابلیت خوانش و نشر دارد که نکته جدیدی را به حوزه علم و دانش بیافزایید. زمانی‌که هیئت داوران مجلات به این نتیجه برسند که موضوع و محتوای شما حرف جدیدی برای گفتن ندارد، به‌راحتی مقاله علمی شما را رد می‌کنند!

توجه داشته باشید که مجلات معتبر حتی موضوعات جدید اما کم اهمیت را نیز به‌آسانی ریجکت می‌کنند. بنابراین، توصیه می‌کنیم پیش از هرگونه اقدامی در جهت نگارش و چاپ مقاله علمی، به این مساله بیندیشید که موضوع انتخابی، ارزش زمان و هزینه فرآیند انتشار مقاله علمی را دارد یا خیر؟

از بیان ایده‌ها و فرضیه‌های تکراری اجتناب کرده و موضوعاتی را انتخاب کنید که مورد اقبال خوانندگان ژورنال قرار بگیرد. داوران و هیئت بررسی مقالات علمی به درصد خوانایی مقاله و جلب توجه مخاطبان خود اهمیت زیادی می‌دهند.

4. توجه به اهداف ژورنال ضرورت دارد

مجلات مختلف حوزه‌های خاصی را برای خود و مخاطبان مشخص می‌کنند. بر این اساس، تنها مقالات و پژوهش‌هایی در این‌گونه مجلات مورد پذیرش قرار می‌گیرد که در راستای اهداف ژورنال باشد. توجه کنید که اگر مقاله خود را به ژورنالی ارسال کنید که ناهماهنگ با موضوع پژوهش شما باشد، هزینه و زمان خود را به هدر داده اید. بنابراین توجه به اهداف، دامنه فعالیت و دستورالعمل‌های مجلات به شما کمک می‌کند که مشمول ریجکت مقاله نشوید!

مجلات دارای قواعد کلی و ساختارهایی هستند که باید حتماً در طول نگارش مقالات علمی مورد توجه قرار گیرد. تمامی نکات در رابطه با فونت، نوع حاشیه، نحوه قرارگیری جداول و اشکال، نحوه ارجاع و منابع و غیره در وب‌سایت این ژورنال‌ها در اختیار عموم قرار گرفته ‌است. با رعایت این دستورالعمل‌ها قادر خواهید بود تا حد قابل ملاحظه‌ای مقاله علمی خود را از نظر ایرادات فنی، نگارشی و علمی ویرایش کنید.

5. اهمیت فرضیه، موضوع و محتوای مقاله

ژورنال‌ها تنها به اشکالات فنی و نگارشی در طول مقاله نمی‌پردازند و همواره به مسائل معنایی، محتوای مقاله و ارزشمندی آن نیز توجه دارند. علاوه بر نکات مطرح‌شده همچون تکراری نبودن و سودمندی موضوع و محتوا، باید به این مساله دقت داشته باشید که موضوع اصلی و محتوای ارائه‌شده کاملاً در یک راستا باشند. فرض کنید که موضوع شما کشفی جدید در خصوص کربن است، در حالی‌که محتوای ارائه‌شده اشاره‌ای ضعیف به این مساله دارد. چنین خطایی از طرف مجلات و ژورنال‌ها به‌سختی پذیرفته می‌شود!

6. مقاله را بدون نتیجه‌گیری رها نکنید!

شاید تا به حال به اهمیت نتیجه‌گیری پی نبرده باشید. ارزش این بخش زمانی مشخص می‌شود که مقالات علمی به علت همین جزئیات رد شوند! پژوهشی که بدون نتیجه مناسب و مستدل رها شود، هیچ تاثیرگذاری در حوزه علمی نخواهد داشت. یکی از دلایل ریجکت مقاله علمی عدم شکل‌گیری نتیجه‌گیری معتبر و منطقی است که عمدتاً از چشم بسیاری از پژوهشگران پوشیده می‌ماند.

7. ارسال همزمان مقاله به ژورنال‌های مختلف

ممکن‌ است به علت زمان‌بر بودن فرآیند انتشار مقاله علمی در مجلات مختلف، این فکر به ذهن شما رسیده باشد که پژوهش خود را به‌صورت همزمان برای چند مجله ارسال کنید. توجه داشته باشید که این امر کاملاً منافی دستورالعمل‌های مجلات معتبر است. در صورتی‌که داوران مجلات دریابند که مقاله موجود در تیم داوری ژورنال دیگری نیز تحت بررسی است، به‌راحتی آن را رد می‌کنند. این مساله به وضوح در دستورالعمل‌های مجلات ذکر شده‌ است و با آن همچون نقض قوانین اخلاقی برخورد می‌شود.

کلام آخر!

ریجکت مقاله علمی از سوی مجلات معتبر یکی از دیگر نگرانی‌های پژوهشگران به حساب می‌آید. توجه به فرآیند انتشار مقاله علمی در ژورنال های مختلف و درک اهمیت دستورالعمل‌های ارائه‌شده به افراد کمک می‌کند که دلایل ریجکت مقاله را به خوبی دریابند. اطلاع از این اشکالات فنی، علمی و نگارشی نرخ پذیرش مقاله علمی را به شدت افزایش می‌دهد.